بررسی اثر زمان و مقادیر مصرف کود نیتروژن بر رقابت چند گونه ای ذرت (zea mays l.) و علف های هرز در شرایط مزرعه ای

به منظور بررسی تاثیر مقادیر و زمان مصرف کود نیتروژن بر رقابت چند گونه ای علف هرز و ذرت در شرایط مزرعه ای وتعیین بهترین شاخص جهت برآورد کاهش عملکرد در سال زراعی 89-1388 آزمایشی در قالب طرح پیمایشی با 3 تیمار به ترتیب کود نیتروژن در 3 سطح (0،400و600کیلوگرم در هکتار)و زمان مصرف کود به صورت(1 t: 1/2 درمرحله کاشت و1/2 درمرحله 5-4برگی،2 :t 1/3 درمرحله کاشت ، 1/3 درمرحله 4 برگی و1/3 درمرحله 8 برگی و 3:t 1/3 درمرحله کاشت، 1/3درمرحله 8 برگی و1/3 درمرحله ظهور تاسل) وتیمار سوم مدیریت علف های هرز(عدم کنترل علف هرز و کنترل کامل علف های هرز ) در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد.بررسی رقابت در این تیمار ها با انداختن 12 کوادرات در مرحله 6 برگی ذرت در کرت های تخریبی و 20 کوادرات در کرت های غیر تخریبی و 20 کوادرات در زمان برداشت ذرت در کرت های غیر تخریبی انجام شد.علف های هرز به تفکیک گونه شمارش و وزن خشک و سطح برگ هر گونه جداگانه اندازه گیری شد.جهت مقایسه چگونگی رقابت و برآورد ضرایب رقابت درون گونه ای و بین گونه ای بین سطح برگ نسبی بعنوان متغیر مستقل و لگاریتم وزن تک بوته هر یک از علف های هرز یا ذرت بعنوان متغیر وابسته توابعی برازش داده شد. مشخص شد که لگاریتم وزن تک بوته و سطح برگ نسبی دارای همبستگی بالایی برای برآورد کاهش عملکرد و ضرایب رقابتی هستند. نتایج این تحقیق نشان داده است که در سطح کودی 400 و تقسیط کود در مرحله کاشت و مرحله 5-4 برگی ذرت در میان گونه هایی که اثر منفی بر وزن تک بوته ذرت داشتند، تاج ریزی سیاه دارای بیشترین اثر باز دارنده بود اما با افزایش میزان کود به 600 کیلو گرم علف هرز سوروف بیشترین اثر منفی را به خود اختصاص داد و این ممکن است به دلیل منابع بیشتر و جذب لوکس علف هرز سوروف بوده باشد.در سطح کودی400 و تقسیط کود در سه مرحله کاشت، 4 برگی و 8 برگی ذرت بیشترین اثر بازدارنده مربوط به علف هرز سوروف و با افزایش میزان کود به 600 کیلو گرم اثر باز دارنده سوروف نیز افزایش یافت، همچنین در سطح کودی 400و تقسیط کود در سه مرحله 4 برگی،8 برگی و مرحله ظهور سنبله سوروف تنها علف هرزی بود که اثر مثبت بر وزن تک بوته ذرت داشت، اما با افزایش میزان کود به میزان 600 کیلوگرم علف هرز پیچک تنها علف هرزی بود که اثر مثبت بر وزن تک بوته ذرت داشت، که این تفاوت در واکنش علف های هرز احتمالا مربوط به نوع گونه و و تفاوت در میزان جذب نیتروژن توسط گونه ها باشد. طبق نتایج این تحقیق توصیه می شود در شرایط عدم کنترل علف های هرز جهت رسیدن به بیشترین عملکرد اقتصادی از سطح کودی 600 کیلو گرم در هکتار و تقسیط کود در مرحله کاشت و 5-4 برگی ذرت استفاده شود و در شرایط کنترل علف های هرز جهت رسیدن به بیشترین عملکرد اقتصادی از سطح کودی 400 کیلو گرم نیتروژن در هکتار و از تقسیط کود در سه مرحله کاشت، 8 برگی و مرحله ظهور استفاده گردد.